За прв пат слушнала за криптовалутите пред четири години, кога автомобилот на Тесла бил купен со биткоини. Добро е позната и веста од светот, за позната приказна за пица плата од маж во биткоини, чија вредност денес би била во милиони.
Почнав да тргувам со биткоини од љубопитност со мојата пријателка. Првин ги чувавме, потоа ги продадовме за повторно да инвестиравме. Ако ги зачувавме сите биткоини што ги имавме досега, денес ќе бидеме милионери. Но, ние бевме принудени да ги продадеме, бидејќи ни беа потребни пари, за да инвестираме понатаму … – зборува Дуња Ѓокиќ (30) економист од Суботица.
За прв пат слушнала за криптовалутите пред четири години, кога автомобилот на Тесла бил купен со биткоини. Добро е позната и веста од светот, за позната приказна за пица плата од маж во биткоини, чија вредност денес би била во милиони.
– Сето тоа ми стана интересно … На самиот почеток, инвестирав околу три илјади евра, а потоа оваа бројка постепено се зголемуваше. Мојата пријателка и јас влеговме во оваа инвестиција заедно. Потоа, имаше скок на биткоинот од 300 до 900 евра, па така дојдовме до идеја. Но, со оглед на тоа дека биткоинот беше скап, ја видовме алтернативата во лајкоинот, кој тогаш вредел околу 13 долари. Не бевме толку загрижени, морам да признаам дека сите влеговме многу храбро. По некое време, ние го напуштивме лајткоинот и се свртевме кон биткоинот. Се испостави дека ова е добра одлука, иако се уште тогаш се зборуваше дека е доцна, вели Дуња.
Нешто губам, нешто заработувам, но секогаш сум во плус
Тешко е да се пресмета колку таа заработила, бидејќи постојано инвестира во понатамошна трговија.
– Нешто губам, нешто заработувам, но дефинитивно сме во плус. Ние практично само дадовме пари од нашиот џеб на почетокот. Сè друго дојде од заработувачка. Во моментов имам инвестирано 20 илјади во криптовалути со тековната пазарна вредност од 32 илјади евра. Јас не ги бројам монетите што ги ископав во тој профит.
За да можете да тргувате со криптовалути, бидејќи често се појавуваат нови, морате да барате информации. Вие буквално слушате, ги гледате светските вести.
– Додека не почна вртоглавниот раст, јас само гледав на ова како некаков дополнителен приход. Ова сега е многу посериозно. Нема ни една година во која се справувам сериозно со трговијата со криптовалути. Мотив? Пари, па дури и адреналин … Почнав да инвестирам во многу различни валути, а во моментов најмногу ме интересира за инвестирање во проекти на ICO (Initial Coin Offering). Досега, имав само позитивно искуство, најлошото што се случило е тоа што заработив само 10% од инвестираните во еден таков проект. Секако, ќе им препорачам на сите такви инвестиции, секако, со голема претпазливост “, вели Дуња.
Рударството е безбедна форма на заработка
Постојат неколку начини на кои може да се дојде во посед на криптовалути, а еден од најтешките секако е “рударството”. Но, тоа е она што нашиот соговорник вели, на некој начин, сигурна форма на заработка.
– Да се разбере јасно, вашата хардверска компонента (mining rig) користи специјализиран софтвер за решавање на сложени математички операции, кои во крајна линија се наградени со коини . Со текот на времето, рударење на биткоин стана невозможно, но сега постојат и други валути кои се екстремно погодни за рударството. Постои мал број на оние кои тргуваат со валути, без да имаат (риг) “опрема” за рударство. Просечниот риг (“опрема”) заработува околу 20 долари дневно, по тековната пазарна вредност, и ја зголемува месечната сметка за електрична енергија за околу 60 долари. Затоа, не е препорачливо да се задржат повеќе ригови во домаќинство, бидејќи електричната енергија може да ја “пробие” црвената тарифа, така што би платиле многу повеќе електрична енергија и затоа заработката би била помала.
Покрај потрошувачката на енергија, сегашниот проблем е недостигот на ригови (опрема). Се повеќе и повеќе луѓе во Србија се одлучуваат за овој вид на заработка, па практично е невозможно да се дојде до најновите графички картички. Сечека неколку недели, па дури и во околните земји нема.
– Почнав со една биткоин, во моментот имам 12, но до крајот на годината ќе купам уште два. И јас не планирам да застанувам таму”, истакнува Дуња.
Најдобро е инвестирање во повеќе видови криптовалути
Во секој момент таа е свесна за ризикот, и како најголем, ја посочува неупатеноста.
Големиот ризик е незнаењето на луѓето. Тие го земаат ова лесно и здраво за готово. Тие само слушаат за заработувачката, и мислат дека времето што ќе го работат ќе ги удвои парите и ќе се збогатат преку ноќ. За луѓе кои не разбираат како ова функционира, ова е исто толку грубо како и вложување во живо. Поминувам часови и часови читање за криптовалутите и секогаш кога вложувам пари во валута, постои објаснување за резонансот зошто го правам тоа. Се разбира, постои ризик дека ќе изгубите пари, но овој ризик е намален со инвестирање во повеќе валути. Се трудам дека во секој момент да имам најмалку четири валути. Постои ризик од паѓање на берзата, барем минимално, но тоа е нешто што мора да го прифатите на самиот почеток.
За губењето и губитници
Запрашана кога ќе го напушти бојното поле, вели со насмевка …
– Не знам, веројатно никогаш. Интересно е, носи пари, и секој ден учиш нешто ново … мислам дека ова има иднина, и додека е така, јас сум тука.
Помалку и се плаши, и се чувствува несигурно, бидејќи има чести предупредувања дека “балонот ќе пукне” и се ќе изгуби.
“Би лажела ако кажам дека таквите мисли не минуваат низ мојата глава, но мислам дека е многу тешко да се случи такво нешто”. Дури и ако се сруши сè, јас направив пристојно нешто за мене да не ми е жал. Најголеми губитници ќе бидат најголемите инвеститори. Мислам дека, како мали инвеститори, до тој момент, ако можеме, ќе направиме повеќе од доволно. Ако некогаш дојде до тотален колапс, ние веќе ги свртевме парите.
