Суперклеточната бура која неодамна помина низ Србија и предизвика големи штети е феномен со кој ќе мора да научиме да живееме, а се предвидува дека во иднина може да стане посилна и почеста. Според експертите, за сето тоа виновни се моменталните атмосферски услови предизвикани од климатските промени.
Секоја година на Балканот се случуваат вакви невремиња, но досега тие беа поретки и со далеку послаб интензитет. Овој пат невремето во соседна Србија траеше неколку дена, што климатологот Владимир Ѓурѓевиќ го поврзува со промените што се случуваат во климата.
Атмосферата не успеа да се стабилизира преку еден настан, но траеше неколку дена. Во таа смисла, споредено со претходните периоди, таа е многу специфична, изјави Ѓурѓевиќ за Еуроњуз Србија.
Тој објаснува дека идните бури потенцијално ќе бидат посилни и почести бидејќи планетата денес е за еден степен потопла, што доведува до вишок на водена пареа во атмосферата, што тој го нарекува „главно движечко гориво за сите бури, вклучително и суперќелиите“.
Затоа, ризиците кои климатските промени ги носат со себе стануваат се повидливи, интензитетот на ваква бура во иднина би можел да добие уште поголеми размери, а Ѓурѓевиќ смета дека токму сега „го гледаме воведниот трејлер за филм кој ќе се емитува во иднина“.
Ѓурѓевиќ вели дека низ историјата има зголемување на интензитетот на олујните системи поради климатските промени и дека во моментов се бележат екстреми кои не постоеле во минатото.
Сега ги гледаме првите посериозни форми на климатски промени, кои многу лесно можат да станат еден вид нормална и просечна состојба. Освен во таа состојба, можеме да одиме и во уште поекстремни, истакнува Ѓурѓевиќ.
Тој смета дека ќе се случат посилни бури бидејќи процесот на климатските промени нема наскоро да запре и дека ќе бидеме сведоци на уште поголема промена на климатските услови.
Во најдоброто можно сценарио што може да ни се случи, климата во иднина ќе се промени до степен до кој ќе се промени се. Моментално атмосферата е потопла за еден степен, а во следните 30 години можеме да очекуваме дополнително затоплување на атмосферата за сеуште еден степен, вели Ѓурѓевиќ.
Поради затоплувањето, во атмосферата ќе има уште повеќе водена пареа, што ќе предизвика посилни и почести бури од оние на кои бевме сведоци откако, оценува Ѓурѓевиќ, и додава дека вкупните услови ќе придонесат за нивно појавување.
Треба да имате атмосфера која е богата со водена пареа за да се формира бура, особено во слоевите на земјата, тие всушност ја црпат својата моќ од неа. Колку повеќе водена пареа има, толку побрзо ќе се развива бурата, толку ќе биде посилна и ќе предизвика поголема штета, рече Ѓурѓевиќ.
Исто така, тој вели дека невремето што ја зафати Србија е нешто на што ќе мора да се навикнеме, поради што секое предупредување за бури во иднина мора да се сфати многу посериозно отколку во минатото.
Пред неколку години имаше торнадо во Чешка што уништи цел мал град. Ова требаше да ни покаже дека можеме да очекуваме сличен настан во Србија, толку силна бура. За среќа, овој пат не се случи, но покажува дека треба да се прилагодиме и да станеме поподготвени и поотпорни како општество да се справиме со ова, истакнува Ѓурѓевиќ.
Тој потсетува дека формирање на послаби торнада на нашите простори е забележано и претходно, но додава дека појавата на оваа појава е можна со малку посилен интензитет, со оглед на нивното присуство во Европа.
Можно е да се случи и кај нас деновиве, но невремето беше во доцните вечерни часови, така што е потешко да се набљудуваат кога е темно. Нивниот интензитет покажува дека и овде било потенцијално ризично да се случи посилно торнадо, вели Ѓурѓевиќ.
Тој смета дека е неопходно да се спроведе Парискиот договор, но и сите земји во светот да се откажат од фосилните горива како извор на енергија, за да можеме да се справиме со крајности.
Ако тие станат пречести и премногу активни, тогаш тешко е да се очекува дека ќе можеме континуирано да ги поправаме последиците од тоа. Опасноста од климатските промени е што можеме да западнеме во циклус во кој постојано ќе крпиме дупки наместо да се развиваме како општество, заклучува Ѓурѓевиќ.
Како што објаснува метеорологот на Euronews Србија, Љубица Гојковиќ, појавата на суперклеточни бури е поврзана со нестабилен период на почетокот на летото кога сè уште има пенетрации на студен воздух од север, додека во исто време директното сончево зрачење интензивно ја загрева земјата, а водата од земјата потоа испарува, и на тој начин ги имаме сите потребни состојки за формирање на бура.
Имајќи предвид дека летово во нашите региони пристигна со задоцнување од околу три недели, и дека требаше да бидеме сведоци на такви невремиња во средината на јуни, а не во јули, можеме да кажеме дека времето што вообичаено го знаеме како јули ќе пристигне дури во август, а прогностичките модели најавуваат уште едно продирање на нестабилност уште во вторник навечер, истакнува Гојковиќ.
Тој додава дека се уште не се знае како точно ќе изгледа невремето и по кој пат ќе се движи, но дека се очекуваат силен ветер и локално поголеми количини дожд, понекогаш со град.
Сигурно е дека ќе имаме повеќе невремиња до крајот на летото, но тие треба да бидат нешто помалку интензивни бидејќи сонцето помалку ќе грее и помалку ќе ја загрева земјата како што се приближуваме до крајот на летото, изјави Гојковиќ.
Тој потсетува и дека Ел Нињо моментално е на сила и ќе трае најмалку уште една и пол година, поради што е извесно дека следното лето ќе биде слично на ова.
Она што исто така загрижува е и фактот што и метеорологот Славчо Попоски, на својот Фејсбук профил објави дека тоа што овој пат невремето нѐ избегнало, не значи дека во иднина вакви невремиња нема да се случуваат во земјава. Тоа значи дека треба да бидеме подготвени на вакви моќни невремиња.
