Американскиот претседател Доналд Трамп минатата недела изјави дека сака повеќе американски имигранти да доаѓаат од Норвешка, наместо од “мизерните земји” во Африка. По пристигнувањето во швајцарскиот град Давос, сепак сфатил дека масовната миграција од Норвешка во САД не може да се случи. Според Светскиот економски форум (СЕФ), Норвешка е најдобра земја за живот во светот.
Норвешка го доби првото место, бидејќи аналитичарите на СЕФ користат поинаков показател наместо бруто-домашниот производ (БДП). Според нив, БДП е рамен и нејасен показател за економската активност. Овој индикатор не зема предвид дали предметната економска активност е од корист за граѓаните.
Загадувачка фабрика може да ги труе луѓето во радиус од десет километри, но од аспект на БДП, објектот создава корисна економска активност. Истото важи и за зголемувањето на посетите на лекарите и болниците до кои води фабриката. Настаните кои се позитивни за погребни куќи се веројатно добри за растот на бруто-домашниот производ.
Повеќето економисти и бизнис аналитичари во Северна Америка се опседнати со економски податоци и, пред сè, од БДП. Движењето на БДП им кажува на централните банки кога да ја олабават или затегнат понудата на пари. Гласачите ги ценат владите за тоа дали БДП на земјата расте доволно брзо. Аналитичарите следат дали владините стимулации ќе ја придвижат економијата.
Бранители на БДП обично се оние кои работат на Вол Стрит или ја добиваат својата храна од индустријата за финансиски услуги. Растот на БДП помага да се зголеми индексот Дау, а високото ниво на Дау им помага на сите, објаснуваат тие.
Но, тоа не е случај. Пред неколку децении, аргументот дека зголемувањето на економскиот бран доведоа до позитивни резултати за сите во општеството беше малку точен. Придобивките од поголемата економија беа во голема мера споделени. Но, ова повеќе не е случај. На пример, во Соединетите Американски Држави, високиот раст на Дау ги фаворизира богатите на сметка на сиромашните.
Во многу земји бранот на економски бранови ги покренува јахтите на богатите, но чамците на сиромашните се полнат со вода и тонат. Нееднаквоста на приходите се влошува и не исчезнува.
Според експертите од Светскиот економски форум, подобро е да се користи т.н. “Индекс на сеопфатен развој”. Индексот оценува како земјите се претставени во 11 димензии на економскиот напредок, покрај движењата на БДП. Постојат три главни столба: раст и развој; покриеност; и правичност помеѓу генерациите – одржливо користење на природните и финансиските ресурси.
Индикатори кои се столб на развој и развој на индекс се БДП по глава на жител; продуктивност на трудот; вработување; и очекувањата за здрав живот.
